Language
English
Polski
العربية
Türk
Deutsch
Français
Voeding en de oudere patiënt (Goede voeding bij ouderen: problemen en tips)
- Inhoudsopgave
- Waarom is eten en drinken zo belangrijk?
- Voedingsproblemen bij ouderen
- De gevolgen van niet goed eten en drinken
- Optimale voeding . . . wat is nodig?
- Wat u zelf kunt doen
- Wat te doen bij gewichtsverlies
- Vermoeidheid
- Slikproblemen
- Samen eten ….
- Contact gegevens polikliniek klinische geriatrie
Waarom is eten en drinken zo belangrijk?
Voeding is een van de belangrijkste behoeften van de mens. Het leven is ondenkbaar zonder voeding. Als een mens niet eet en drinkt, wordt hij ziek en kan hij zelfs na verloop van tijd komen te overlijden. Dit geldt zowel voor jonge als oude mensen.
Goede voeding is van belang om in een goede conditie te blijven en actief te kunnen zijn, zowel lichamelijk als geestelijk. Door voldoende en gevarieerd te eten heeft u minder risico op gewichtsverlies, osteoporose, vallen en botbreuken, griep en andere aandoeningen.
Voedingsproblemen bij ouderen
Bij oudere mensen zijn er verschillende factoren aanwezig die ervoor zorgen dat eten en drinken niet meer zo vanzelfsprekend gaat als vroeger.
Ouderen kunnen minder goed gaan eten door
- Verminderde smaak.
- Kauw- en slikproblemen.
- Gebruik van medicijnen.
- Obstipatie (verstopping van ontlasting).
- Eenzaamheid en depressiviteit.
- Vergeetachtigheid.
- Problemen met lopen.
- Verminderde eetlust en verminderd honger gevoel.
Ouderen kunnen minder goed gaan drinken door
- Verminderd dorstgevoel.
- Slikproblemen.
- Angst voor (nachtelijke) incontinentie en veel plassen.
- Geheugenklachten.
- Slechter lopen waardoor ze geen drinken kan pakken.
De gevolgen van niet goed eten en drinken
Als oudere mensen te weinig eten en/of drinken kunnen ze ondervoed of uitgedroogd raken. Of dit bij u ook het geval is, kunt u nagaan door op de volgende zaken te letten:
Hoe kunt u ondervoeding herkennen?
- Afvallen.
- Verlies van spierkracht.
- Bleke, droge en koude huid.
- Snel vermoeid.
Hoe kunt u uitdroging herkennen?
- Bleke, droge en koude huid.
- Droge tong, lippen en mondslijmvliezen.
- Weinig plassen/ donkere en sterk ruikende urine.
- Verstopping van ontlasting.
- Vermoeidheid.
- Verwardheid.
Indien u een of meerdere van de bovenstaande dingen herkent bij uzelf, is het wellicht verstandig om contact op te nemen met uw arts of geriatrie verpleegkundige. Deze kan uitzoeken of er bij u sprake is van ondervoeding of uitdroging en u zo nodig verwijzen naar een diëtist.
Optimale voeding . . . wat is nodig?
Om in de behoefte aan voeding en vocht te kunnen voorzien, is het aan te raden dagelijks de volgende voedingsmiddelen te gebruiken.(volgens de adviezen van het voedingscentrum)
| Voedingsmiddel | Hoeveelheden |
| Belegd brood | 3-6 sneetjes met zoet of hartig beleg |
| Aardappelen (of rijst, pasta, peulvruchten) | 3 of 4 aardappels of opscheplepels |
| Groente | 5 groentelepels |
| Fruit | 2 stuks |
| Zuivel | 4 keer een melkproduct (bijv. melk, vla, karnemelk) en plak kaas |
| Vlees(waren), vis, kip, ei of vleesvervangers | 1 portie (100 gram) |
| Halvarine, margarine, bak- en braadproducten | brood besmeren met boter en boter gebruiken bij het koken |
| Dranken (koffie, thee, fris, water etc.) | 12 glazen/kopjes |
Een goede voeding en voldoende vocht houdt uw gewicht stabiel en uw conditie op peil.
Wat u zelf kunt doen
Om te voorkomen dat u onvoldoende eet en drinkt geven we u de volgende tips.
Tips om ondervoeding te voorkomen
Probeer 3 maal per dag een maaltijd te eten met 3 maal per dag een tussendoortje.
Gebruik calorierijke tussendoortjes, zoals chocolade, kaas worst, vis en noten.
Neem regelmatig melkproducten als tussendoortje.
Kies voor volle melkproducten en volvette kaas.
Beleg uw brood extra dik met kaas en/of vleeswaren.
Gebruik dieetmargarine, olie of bak- en braadvet.
Neem géén magere, halfvolle, halva- of lightproducten.
Tips om uitdroging te voorkomen
Verdeel de 12 glazen/kopjes vocht over de hele dag.
Varieer in smaken en wissel temperatuur af .
Zoet: limonade(siroop), vruchtensap, frisdrank, gezoete melkdranken (vruchtenyoghurt, drinkontbijt).
Hartig: bouillon, cup a soup/soep, tomatensap, groentesap.
Warm: alle soorten thee en koffie, warme (chocolade) melk.
Koud: melk, karnemelk, yoghurt(dranken), (mineraal)water, ijsthee, alle soorten ijs, milkshake.
Het belang van beweging
Het is belangrijk dat de energie en eiwitten ten goede komen aan uw spiermassa. Dit gebeurt optimaal als u naast dit dieetadvies ook gaat (of blijft) bewegen. Elke dag 3 x 20 minuten beweging is voldoende. Onder beweging valt ook lichamelijke verzorging, toiletgang, huishoudelijke zorg, lopen met de rollator.
Wat te doen bij gewichtsverlies
Afvallen komt vaak voor en is nadelig voor uw gezondheid en herstel. Een behandeling of het herstel na een operatie kan langer duren. Het is belangrijk uw gewicht in de gaten te houden.
- Weeg uzelf één keer per week, op een vaste dag en op een vast tijdstip.
- Noteer het gewichtsverloop.
- Bespreek een eventueel gewichtsverlies met uw arts of geriatrisch verpleegkundige.
Tips bij gewichtsverlies
Extra beleg door brood royaal te beleggen met vlees, kaas of kwark of door brood ‘open’ (twee helften belegd) te eten.
Drink bij de broodmaaltijden of tussendoor een melkproduct (bijvoorbeeld melk, chocolademelk, yoghurtdrank) in plaats van of bij de thee/koffie.
Naast drie hoofdmaaltijden ook vaker wat tussendoor eten en drinken.
De voeding concentreren zonder dat het volume zichtbaar toeneemt door:
- Te kiezen voor volle melk en melkproducten, volvette kaas, roomkwark.
- Het toevoegen van ongeklopte slagroom in koffie, melkproducten, gebonden soep, saus en aardappelpuree.
- Het toevoegen van een extra klontje dieetmargarine of roomboter bij de warme maaltijd door groente, puree, stamppot.
- Brood dik met roomboter of margarine te besmeren.
Tips bij slechte eetlust
Eet vaker kleine porties per dag. Grote hoeveelheden kunnen u snel tegenstaan.
Zorg dat de maaltijden er aantrekkelijk uitzien en goed ruiken; de geur kan de eetlust bevorderen.
Heeft u last van een droge mond, zuig dan voor de maaltijd op een snoepje of neem een kauwgum. Zo stimuleert u de speekselvorming.
Zorg voor voldoende variatie; wissel koude gerechten af met warme en zoete met hartige gerechten.
Vermoeidheid
In bepaalde situaties kan men zich erg moe voelen (bv. door ziekte of door een behandeling). Zin en energie om het eten klaar te maken is er vaak niet. De neiging om niet te eten wordt groter wat het ‘slechter voelen’ versterkt.
Tips bij vermoeidheid
Zorg ervoor dat u niet te moe bent voordat u aan een maaltijd begint; rust ongeveer een half uur voor de maaltijd.
Gebruik de grootste maaltijd op het dagdeel waarop u zich het beste voelt.
Maak het eten ruime tijd van tevoren klaar; vraag iemand uit uw omgeving voor u (mee) te koken.
Gebruik het ontbijt voordat u zich gaat wassen. Maak het ontbijt eventueel de voorafgaande avond al klaar.
Kies eten dat makkelijk te bereiden is zoals voorgesneden groenten, vlees met een korte bereidingstijd, (diepvries)maaltijden die op te warmen zijn in de magnetron, eenpansgerechten en kant-en-klare nagerechten.
Maak eventueel gebruik van de maaltijdservice van ‘Tafeltje-dek-je’ bij u in de buurt.
Eet voedsel dat u makkelijk kunt kauwen, bijvoorbeeld zacht vlees, zoals gehakt en tartaar, vis, zacht gekookte groenten, eventueel stamppot in plaats van rauwe groenten, maaltijdsoep, pap en pudding.
Eet langzaam en rustig. Slik een hap in één keer door en adem diep in voor u de volgende hap neemt.
Slikproblemen
Als u moeite heeft met slikken, zich snel verslikt of het gevoel hebt dat het eten niet goed zakt, bespreek dit dan altijd met uw arts of geriatrie-verpleegkundige. Slikproblemen kunnen verschillende oorzaken hebben. Het is belangrijk dat de oorzaak onderzocht wordt, zodat de juiste maatregelen genomen kunnen worden.
Samen eten ….
Eten is een sociaal gebeuren: “Zien eten, doet eten”. Probeer samen (met partner, familie, buurvrouw/man) te eten. Of informeer naar mogelijkheden om in de buurt gezamenlijk warm te eten (bv. in het nabijgelegen verzorgingshuis).
Contact gegevens polikliniek klinische geriatrie
Voor informatie en vragen over voeding en de oudere patiënt of andere zaken met betrekking tot ouderdomsklachten en oudere (geriatrische) patiënten kunt u terecht bij:
- Polikliniek geriatrie Bergen op Zoom
Telefoon 088 - 70 67 852
U vindt de polikliniek geriatrie op route 16 op de begane grond.
- Polikliniek geriatrie Roosendaal
Telefoon 088 – 70 68 152
U vindt de polikliniek geriatrie op route 75 F op de begane grond.
08/20
