PICC (centrale katheter via de arm)

U bent bij het Bravis ziekenhuis onder behandeling en de verpleegkundige of specialist heeft voorgesteld om bij u een lange infuuskatheter (PICC) in te brengen. In deze folder leest u wat een PICC is, hoe het inbrengen verloopt en waar u op moet letten als u een PICC heeft.

Inleiding

De verpleegkundige of specialist heeft voorgesteld om bij u een lange infuuskatheter in te brengen. In deze patiëntenfolder leest u wat een PICC is, hoe het inbrengen verloopt en waar u op moet letten als u een PICC heeft.

Wat is een PICC?

 

 

PICC staat voor Peripherally Inserted Central Catheter ofwel ‘perifeer ingebrachte centraal veneuze katheter’. Het is een dun slangetje (katheter) dat via een bloedvat in de bovenarm wordt ingebracht. Het uiteinde van de PICC komt uit in een groot bloedvat, vlak boven het hart. De PICC kan maximaal 12 maanden blijven zitten.

Via de PICC kunnen we:

  • uw medicijnen op een veilige manier toedienen;
  • bloed afnemen;
  • contrastvloeistof inspuiten als u een CT-scan moet ondergaan.

Waarom een PICC?

Voor uw behandeling is het nodig dat u medicijnen via de bloedvaten krijgt toegediend. Daarnaast moeten we regelmatig bloed bij u afnemen voor onderzoek.

Uw bloedvaten kunnen van deze handelingen schade ondervinden als dat plaatsvindt via de kleinere bloedvaten van de onderarm. Hierdoor kan het steeds moeilijker worden om toegang tot een bloedvat te krijgen voor het plaatsen van een infuuskatheter of om bloed af te nemen. Dit wordt vaak als onprettig ervaren. Een PICC kan deze problemen voorkómen, omdat de PICC uitmondt in een groot bloedvat waar de medicijnen zich veel sneller vermengen met bloed en geen irritatie veroorzaken.

Hoe wordt de katheter ingebracht?

Voor het plaatsen van de PICC is géén operatie nodig. Het inbrengen van de katheter vindt plaats op afdeling intensive care op de 1e etage of op de afdeling radiologie, alwaar u zich kunt melden volgens afspraak. Het neemt ongeveer een uur in beslag. Op de dag dat de katheter wordt ingebracht, draagt u het beste ruimzittende bovenkleding.

Het plaatsen

Als u opgenomen bent, begeleidt een verpleegkundige van de afdeling u naar de afdeling intensive care of naar de afdeling radiologie. Het inbrengen van de PICC wordt verricht door een gespecialiseerd verpleegkundige of radioloog.

Tijdens het inbrengen ligt u op uw rug op een bed met uw armen naast uw lichaam. Tevens wordt u aangesloten aan een hartritmemonitor. Dit helpt bij het bepalen van de juiste positie van de PICC.

Het inbrengen gebeurt op een steriele manier volgens internationale richtlijnen. Steriel wil zeggen ‘vrij van ziektekiemen’. De medewerker die de katheter inbrengt, draagt daarom een operatieschort, masker en steriele handschoenen. Een groot deel van uw lichaam dekken we steriel af.

Met behulp van een echoapparaat zoeken we de ader op waarin de PICC geplaatst wordt. We kiezen hiervoor een ader in de bovenarm, iets boven de elleboogplooi. De PICC kan in beide armen worden ingebracht, bij voorkeur rechts. Eerst verdoven we de insteekplaats. Dit kan een onaangenaam gevoel geven. Het opschuiven van de katheter in uw bloedvat is niet pijnlijk. In principe voelt u er weinig tot niets van.

Na het inbrengen

Na het inbrengen controleren we of de katheter op de juiste plaats zit. Vervolgens leggen we een drukverband aan. Dit mag na een uur verwijderd worden. De PICC kan direct na het plaatsen gebruikt worden.

Vastzetten van de PICC

Een klein gedeelte van de PICC is buiten het lichaam zichtbaar. De PICC wordt niet vastgehecht, maar met een speciale fixatiepleister (Statlock®) op zijn plaats gehouden.

De insteekopening van de PICC dekken we af met doorzichtige folie.

Deze folie voorkomt dat bacteriën via de PICC het lichaam in kunnen gaan.

 

 

Verzorging van de PICC

  • Na elk gebruik moet de PICC worden doorgespoten met een steriele zoutoplossing.
  • Ook als de PICC niet in gebruik is, moet deze wekelijks worden doorgespoten.
  • Het doorzichtig wondverband wordt wekelijks verschoond.
  • De Statlock® pleister wordt eens per drie weken verwisseld.

Als u in het ziekenhuis verblijft, wordt de PICC verzorgd door de verpleegkundige van de afdeling.

In de thuissituatie verleent de thuiszorg deze zorg wekelijks aan u. De transferverpleegkundige of lifecoach oncologie vraagt deze thuiszorg aan in overleg met u. Vervolgens neemt de thuiszorginstelling telefonisch contact op met u om een eerste afspraak voor de verzorging te plannen. De eerste keer zal dit de dag na plaatsing zijn (indien nodig op dag 3 of 4) en op dag 7 na plaatsing.

Verbandmaterialen PICC

De thuiszorginstelling die bij u komt, brengt bij een bezoek aan u de verbandmaterialen mee die nodig zijn om de PICC te verzorgen. 

Voor thuiszorginstellingen in Zeeland is het echter anders geregeld. Daar is een recept nodig dat u kunt afgeven bij de poliklinische apotheek van ons ziekenhuis. Daar staat voor u een tas klaar met alle benodigde verzorgingsmaterialen voor de duur van drie maanden. Is de voorraad op? Het recept is geldig voor een jaar en u kunt dan weer een tas ophalen bij de poliklinische apotheek. 

Mogelijk moet u voor enkele verbandmaterialen een eigen bijdrage betalen. 

Aandachtspunten

Wat mag wel met de PICC?

  • Bloed laten afnemen uit de PICC.
  • Contrastvloeistof inspuiten in de PICC (bij een CT-scan).
  • Douchen (zowel Statlock® als doorzichtig wondverband laten zitten!) Eventueel kunt u met vershoudfolie de arm extra beschermen tegen het douchewater.

 

Wat mag niet met de PICC?

  • Bloed afnemen uit de arm waarin de PICC is geplaatst (dus wel uit de PICC zelf maar niet uit een andere ader van deze arm).
  • Het meten van de bloeddruk aan de arm waarin de PICC is geplaatst. Dit moet dus aan de andere arm of eventueel onderbeen gebeuren.
  • Een bad nemen of zwemmen tenzij u de arm droog houdt.

 

N.B. Voor patiënten die chemotherapie krijgen, geldt dat baden, zwemmen en saunabezoek worden afgeraden in verband met de lage weerstand en het risico van infecties.

Wanneer moet u contact opnemen?

Neem in de volgende gevallen contact op met de verpleegkundige van de thuiszorg:

  • Bij een (mogelijke) infectie rondom de insteekopening. U merkt dit aan roodheid, zwelling, warmte, pijn, vocht (pus).
  • Geruis in het oor terwijl de medicatie gegeven wordt.
  • Pijn tijdens het inspuiten.
  • Barst in de katheter.
  • Loslaten van het afsluitdopje.
  • Als het niet mogelijk is om de medicatie in te spuiten.
  • Weerstand bij het inspuiten van de medicijnen, alsof u een soort tegendruk voelt.

 

Neem direct contact op met de spoedeisende hulp van het ziekenhuis na 17.00 uur in de avond, nacht en in de weekenden bij:

  • Tekenen van trombose (bloedstolsel in de ader), namelijk pijn aan de arm of schouder, zwelling, roodheid.
  • Tekenen van kortademigheid, hoesten, pijn ter hoogte van de borstkas en bewustzijnsverlies.
  • Koorts (een temperatuur van 38.5° C of hoger).

Telefoonnummers spoedeisende hulp

Roosendaal: 088 - 70 68 889

Bergen op Zoom : 088 - 70 67 302

Bereikbaarheid

  • Patiënten die bekend zijn bij de oncoloog van het Bravis oncologiecentrum kunnen van maandag tot en met vrijdag van 09.00 uur tot 16.30 uur bellen met de oncologie verpleegkundige: 088 70 66 820.
  • De medewerkers van het PICC team zijn telefonisch bereikbaar op:
  • Maandag van 08.00 – 14.00 uur
  • Woensdag van 08.00 – 16.30 uur
  • Vrijdag van 08.00 - 14.00 uur

Zij zijn bereikbaar op de volgende telefoonnummers:

  • Locatie Roosendaal: 088 70 68 613
  • Locatie Bergen op Zoom: 088 70 66 371

De aanwezigheid op een bepaalde locatie kan per dag verschillen. Als op het ene nummer niet wordt geantwoord, zult u het andere nummer moeten bellen.

U kunt ook een e-mail sturen naar: picc.team@bravis.nl

  • Na 16.30 uur kunt u contact opnemen met de verpleegkundige van uw thuiszorgorganisatie.

Heeft u nog vragen?

Als u nog vragen heeft, neemt u dan contact op met de behandelend arts, de verpleegkundige van de verpleegafdeling of de oncologieverpleegkundige.

 

08/22