Schurft komt vaak voor op plekken waar mensen dicht op elkaar leven. “Voorheen zagen we het vooral in verpleeghuizen, maar tegenwoordig ook veel in gezinnen en studentenhuizen”, vertelt Sarah. “Die verschuiving is ontstaan in de coronapandemie. Tijdens de lockdowns zaten mensen dicht op elkaar en jongeren hebben elkaar vaak toch opgezocht. We vermoeden dat dit ermee te maken heeft.” Je kunt al besmet raken door meer dan 15 minuten huidcontact te hebben met iemand die schurft heeft. “Zelfs dicht tegen elkaar aan op de bank zitten is al genoeg. Daarnaast kan schurft overgedragen worden via beddengoed, kleding en knuffels. Het vraagt actie van het hele huishouden ”.
Schurft gaat niet vanzelf over
Zonder behandeling (met ivermectine tabletten en/of permetrine crème) wordt schurft zelfs alleen maar erger. “Het is van belang om zo vroeg mogelijk te starten en hygiënemaatregelen te treffen”, benadrukt Sarah. Voorbeelden zijn: afstand houden en het wassen van kleding, beddengoed en knuffels op minimaal 60 graden. Kleding kan ook drie dagen in een afgesloten zak bewaard worden. “Deze maatregelen zijn vooral belangrijk wanneer iemand in jouw huishouden besmet is en/of wanneer je (langer dan 15 minuten) in contact bent geweest of intiem contact gehad hebt met iemand met schurft. Klachten, zoals jeuk of bultjes, ontstaan namelijk pas twee tot zes weken na de besmetting. Ongemerkt kan je dus al weken mensen besmet hebben”.
Minder schaamte
Schurft is veel in het nieuws geweest, hierdoor is het taboe volgens Sarah wat afgenomen. “Mensen schamen zich minder en melden zich sneller. Dat is fijn, maar het grootste probleem van deze epidemie is dat behandelingen én hygiënemaatregelen niet altijd goed uitgevoerd worden. Met name behandelingen met crème. Daar moet heel zorgvuldig mee omgegaan worden. Je moet echt je hele lichaam (met uitzondering van je hoofd) insmeren, dus ook tussen je billen en onder je nagels. Je mag niets overslaan en de crème moet 12 uur op je huid zitten voordat je gaat douchen. Smeer ook niet te dun en vergeet vooral niet om de behandeling na één week te herhalen. De crème doodt de schurftmijten, maar de mijten – die lijken op kleine spinnetjes – leggen eitjes de je niet met het blote oog kunt zien. Wanneer de behandeling niet herhaald wordt, zullen de eerder gelegde eitjes alsnog uitkomen en krijg je het opnieuw. Het pingpongeffect vindt ook veel plaats. “Hierbij krijgt iemand die behandeld is voor schurft, het via een niet behandeld persoon die (ongemerkt) besmet is, weer terug. Er zijn mensen die ik al zeven keer heb moeten behandelen.”
Asielzoekerscentra extra kwetsbaar
De dermatologen zien ook veel uitbraken bij asielzoekerscentra. “Daar is het echt een groot probleem”, licht Sarah toe. “Het is heel makkelijk om schurft door te geven. Helemaal op een plek waar veel mensen dicht op elkaar leven, zoals een asielzoekerscentrum. Schurft wordt vaak pas laat ontdekt en niet iedereen krijgt veel klachten, waardoor je niet doorhebt dat je anderen besmet. Daarnaast is het door taalbarrières soms lastig om uit te leggen hoe de behandeling en de hygiënemaatregelen uitgevoerd dienen te worden. En dat moet bij schurft juist heel secuur en door het hele gezin of zelfs gemeenschap gedaan worden. Daardoor wordt er soms onderbehandeld.

De schurftmijt (foto A) graaft gangetjes in de oppervlakkige huidlaag. Op foto B zie je het typische gangentje waar de schurftmijt zich heeft ingegraven.